Η πρωτεύουσα Μυτιλήνη χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των αρχοντικών της. Χτισμένη τέλη του 19ου αι. - αρχές 20ου, συνδυάζουν την κλασσική ελληνική αρχιτεκτονική με στοιχεία της ευρωπαϊκής. Αρχοντικά με λιακωτά, σκάλες μαρμάρινες, παραθύρια που βλέπουν στην ανατολή, κι άλλα που παίζουν με τους αγέρηδες, φέρουν πάνω τους στοιχεία μπαρόκ, νεογοτθικά, μπελ επόκ, αναγεννησιακά, νεοκλασικά. Στην προκυμαία της Μυτιλήνης ξεχωρίζουν ο Άγιος Θεράποντας, αναγεννησιακού ρυθμού, με το μεγαλοπρεπή μπαρόκ τρούλο του, το νεογοτθικού ρυθμού καμπαναριό της Μητροπόλεως, ύψους 33 μέτρων, το πρώην ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια», οι Κολώνες, η Οθωμανική Τράπεζα, το Παλαιό Λιμεναρχείο, το κτίριο της Περιφέρειας, το Παλαιό Δημαρχείο, κ.α. 

Στα περισσότερα χωριά της λεσβιακής υπαίθρου διατηρείται το λιτό αρχιτεκτονικό ύφος, με σπίτια λιθόκτιστα και κεραμοσκεπή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο αμφιθεατρικός οικισμός του Μολύβου, με τα σπίτια του φτιαγμένα από πέτρα και ξύλο, πολλά εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα. Στις πλαγιές του Ολύμπου, του ψηλότερου βουνού του νησιού, θα βρείτε την Αγιάσο, ένα ορεινό χωριό που το ύφος και το χρώμα του θα σας κάνουν να ξεχάσετε ότι βρίσκεστε σε νησί. Επισκεφτείτε τη για μια βόλτα στα γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια της, προσκυνήστε στην Παναγιά και δείτε από κοντά τα χειροτεχνήματα των φημισμένων ντόπιων αγγειοπλαστών και ξυλογλυπτών. Στην Πέτρα μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Αρχοντικό της Βαρελτζήδαινας, κτίσμα του τέλους του 18ου αιώνα που ανήκει στην κοσμική αρχιτεκτονική της Λέσβου της ύστερης Τουρκοκρατίας.

Το κάστρο της Μυτιλήνης δεσπόζει στην κορυφή πευκόφυτου λοφίσκου, κοντά στο λιμάνι της Μυτιλήνης και είναι ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου. Θεμελιώθηκε κατά την περίοδο του Ιουστινιανού πάνω στα ερείπια ενός ακόμα παλαιότερου οχυρού. Σήμα κατατεθέν του Μολύβου το επιβλητικό του βυζαντινό κάστρο, καθώς στεφανώνει όλο το λόφο πάνω από τον οικισμό. Οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής εποχής στα απομεινάρια αρχαίων, εκτεταμένων τειχών και ολοκληρώθηκε το έτος 1373 από τον Γενουάτη Φραγκίσκο Α’ Γατελούζο. Το κάστρο του Σιγρίου είναι ένα μικρό πέτρινο κάστρο, χτισμένο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, χαρακτηριστικό δείγμα της Οθωμανικής τεχνικής. Χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα από τον αντιναύαρχο του Οθωμανικού Στόλου Σουλεϊμάν Πασά, για την προστασία του εμπορικού λιμανιού της περιοχής από την πειρατεία.

Στη Θερμή μπορείτε να επισκεφτείτε τον προϊστορικό οικισμό, ηλικίας περίπου 5.000 χρόνων. Στις ανασκαφές βρέθηκαν 5 οικισμοί της πρώιμης Xαλκοκρατίας (2800 - 2400 π.Χ.) και δύο της ύστερης Xαλκοκρατίας (1600 -1200 π.X.) που είναι κτισμένοι ο ένας πάνω από τον άλλο. Στη βόρεια πλευρά της Μυτιλήνης, σε μια πευκόφυτη περιοχή, βρίσκεται το Αρχαίο Θέατρο, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας με χωρητικότητα 15.000 θεατές! Στη Μόρια μπορείτε να θαυμάσετε τμήμα τοξοστοιχίας του ρωμαϊκού υδραγωγείου. Είχε μήκος 26 χλμ. και μετέφερε νερό από τις πηγές του όρους Όλυμπος μέχρι την πόλη της Μυτιλήνης. Κοντά στην Αγία Παρασκευή βρίσκεται ο Αρχαίος Ναός της Κλοπεδής και ο Αρχαίος Ναός των Μέσων.

Στο Mανταμάδο βρίσκεται η Ιερά Μονή του Tαξιάρχη, ο οποίος είναι ο προστάτης Άγιος όλου του νησιού. Εκεί θα βρείτε τη μοναδική στο χριστιανικό κόσμο ανάγλυφη εικόνα του Tαξιάρχη Mιχαήλ. Στην καρδιά της Aγιάσου, στον ναό της Kοίμησης της Θεοτόκου θα έχετε την ευκαιρία να δείτε τη μοναδική εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσης, καθώς και μια σημαντική συλλογή εκκλησιαστικών χειρογράφων και σκευών. Στο ύψωμα Καρυές, πάνω από την κωμόπολη της Θερμής, βρίσκεται η Μονή Αγίου Ραφαήλ. Στο μοναστήρι φυλάσσονται τα λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, που μαρτύρησαν στα χέρια των Τούρκων.

Πολλά από τα παλιά μοναστήρια της Λέσβου χρησιμοποιούνται ακόμα. Μερικά έχουν γίνει προορισμοί για προσκυνητές, ενώ άλλα συνεχίζουν τις πνευματικές παραδόσεις του μακρινού παρελθόντος. Η Μονή Λειμώνος, χτισμένη το 1523, αποτελεί ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο με μουσείο και βιβλιοθήκη, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται η Μονή της Παναγίας Μυρσινιώτισσας. Απολαύστε τη μαγευτική θέα που σας προσφέρει μία επίσκεψη στη Μονή Υψηλού στην περιοχή Σιγρίου και στη Mονή Πιθαρίου στην Ερεσό. Λίγο έξω από την Άντισσα βρίσκεται η Μονή Περιβολής, ενώ κοντά στον Πολιχνίτο θα βρείτε την Mονή Δαμανδρίου.